Czym jest cerebrolizyna?
Cerebrolizyna jest mieszaniną peptydów, pozyskiwanych ze świńskich mózgów. Brzmi nieco kontrowersyjnie, prawda? Jednak nawet na pierwszy rzut oka wydaje się to być logicznie uzasadnione – dla zdrowia mózgu stosowane są substancje, które powinny się w nim znajdować.
Peptydy zawarte w tym leku stymulują różnicowanie komórek oraz wspomagają funkcjonowanie komórek nerwowych poprzez imitowanie działania naszych endogennych neurotropin. Działanie peptydów wpływa na usprawnienie procesów regeneracyjnych neuronów oraz na większą ich ochronę przed działaniami toksycznymi1.
Z założenia jest to lek stosowany w terapii zespołów organicznych, w tym otępiennych, o łagodnym nasileniu1. W literaturze fachowej jest też sporo danych na temat stosowania cerebrolizyny w procesie rehabilitacji po ostrym udarze niedokrwiennym (oraz innych typach udaru). Jak zauważono w badaniu z 2017 roku, podawanie cerebrolizyny w dawce 30 ml dziennie przez 10 kolejnych dni zaczynając od 24-48 h po udarze skutkowało wyraźnie lepszymi efektami w porównaniu do placebo2. Po 30 dniach w grupie cerebrolizyny aż 73.33% pacjentów powróciło do pełnej władzy ruchowej z możliwością samodzielnego chodzenia i podejmowania podstawowych aktywności, w porównaniu do 44.83% w grupie placebo. W innym badaniu, gdzie podawano 30 ml cerebrolizyny dziennie przez średnio 17.8 dni stwierdzono znaczącą poprawę pamięci u 62% badanych, poprawę koncentracji u 65%, poprawę nastroju i redukcję zmęczenia u 50% oraz redukcję zawrotów głowy u 47%. Około 80% badanych uzyskało poprawę obrazu klinicznego. Warto zauważyć, że u młodszych pacjentów poprawa była dużo bardziej wyraźna niż u starszych i poważniej chorych3.
Na modelach zwierzęcych udaru stwierdzono, że cerebrolizyna stabilizuje strukturalną integralność komórek poprzez hamowanie kalpainy (enzym, który uszkadza struktury komórkowe) oraz zmniejsza liczbę komórek apoptotycznych po incydencie niedokrwiennym4. Lek ten jest atrakcyjnym sposobem na uzupełnienie tradycyjnej terapii rehabilitacyjnej po udarze, polegającej na masażu i aktywizacji ruchowej.
Jako środek ochraniający i wspierający regenerację układu nerwowego, cerebrolizyna jest stosowana w terapii chorób neurodegeneracyjnych, przy czym największa uwagę skupia się na chorobie Alzheimera oraz demencji naczyniowej. W meta-analizie z randomizowanych badań klinicznych zanotowano, że dzięki cerebrolizynie po 4 tygodniach osiągane są znacznie lepsze parametry w testach kognicji w porównaniu do placebo, a także lepsze wyniki w ogólnej skali oceny symptomów choroby5.
Cerebrolizyna zwiększa gęstość synaps i przywraca cytoarchitekturę neuronalną oraz zmniejsza odkładanie się β-amyloidu i fosforylację białek tau związanych z mikrotubulami (elementy strukturalne szkieletu komórki) poprzez regulację kinazy syntazy glikogenu-3β i aktywności kinazy 5 zależnej od cyklin4. Cerebrolizyna w połączeniu z inhibitorami acetylocholinoesterazy wydaje się być szczególnie wartą uwagi opcją terapeutyczną w leczeniu choroby Alzheimera9, tym bardziej że efekty utrzymują się nawet do kilku miesięcy po zakończeniu kuracji, co sugeruje działanie przyczynowe, nie tylko maskowanie objawów6.
Przeprowadzono badanie oceniające skuteczność cerebrolizyny w leczeniu spastyczności wynikającej z dziecięcego porażenia mózgowego8. 26 dzieci w wieku 2-6 lat otrzymywało iniekcje domięśniowe według określonego protokołu: w pierwszym miesiącu podawano 5 razy w tygodniu dawkę 0.1 ml/kg, drugi miesiąc miał podział na poszczególne tygodnie – pierwszy tydzień 4 iniekcje, drugi 3, trzeci 2, a w czwartym już tylko 1. W trzecim miesiącu stosowano jedną iniekcję tygodniowo. Porównując wyniki w modyfikowanej skali Ashwortha, po miesiącu uzyskano około 26% poprawy. Kolejne miesiące dały już jedynie symboliczną poprawę, więc skutkowały podtrzymaniem efektów.
Pewne dane wskazują również na korzyści z zastosowania cerebrolizyny w przypadkach uszkodzeń nerwów obwodowych7 oraz w stwardnieniu rozsianym, poprzez stymulacje procesu remielinizacji10.
Ze względu na wysoki profil bezpieczeństwa, działanie ochronne dla układu nerwowego oraz poprawę jego sprawności, cerebrolizyna często bywa nieoficjalnie używana off label w ramach „dopingu mózgu”. Opinie zdrowych internatów, którzy eksperymentowali z cerebrolizyną są bardzo przychylne. Wielu z nich określa wręcz cerebrolizynę najlepszym nootropem, z jakim mieli styczność. Nie polecamy jednak samodzielnych eksperymentów, warto zasięgnąć konsultacji z lekarzem specjalistą w Revital Clinic, a jeśli zastosowanie cerebrolizyny będzie zasadne, to możliwe jest od razu na miejscu wykonanie pierwszego wlewu dożylnego.
Protokół stosowania
Cerebrolizyna wymaga regularnego stosowania przez względnie krótki wymiar czasu – zazwyczaj podaje się ją codziennie przez 10-20 dni w dawkach mieszczących się w zakresie od 5 do 30 ml roztworu, choć stosowane bywają dawki do 50 ml1, a nawet do 60 ml6 jednorazowo. Po takiej kuracji wstępnej popularną praktyką jest zmiana trybu na „podtrzymujący”, z rzadszym stosowaniem, dla przykładu 3-4 razy w tygodniu.
Dopuszczalne jest stosowanie w iniekcjach dożylnych lub domięśniowych, choć domięśniowe nie są preferowanym sposobem, ponieważ ograniczają do 5 ml płynu w jednorazowym zastrzyku. Powyżej 10 ml należy cerebrolizynę administrować wyłącznie w postaci rozcieńczonej w powolnym wlewie kroplowym, od 15 do 60 minut.
Skutki uboczne i przeciwwskazania
Cerebrolizyna jest określana jako lek bardzo bezpieczny, nie ma wyraźnych skutków ubocznych. Te, które były notowane, występowały rzadko (≥1/10000 do <1/1000) lub bardzo rzadko(<1/10 000). Wśród nich występowały: nadwrażliwość lub reakcje alergiczne, brak apetytu, pobudzenie, zawroty głowy, palpitacje serca, dolegliwości układu trawiennego (niestrawność, biegunka, zaparcia, wymioty i nudności).
W badaniach na zwierzętach nawet w okresie ciąży i laktacji nie zauważono powikłań. Jedynym poważnym przeciwwskazaniem do stosowania jest epilepsja, ponieważ notowano zaostrzanie jej przebiegu w wyniku kuracji cerebrolizyną. Niewydolność nerek również jest czynnikiem dyskwalifikującym. Warto mieć na uwadze, że cerebrolizyna może lekko nasilać działanie leków przeciwdepresyjnych i inhibitorów MAO, więc podczas kuracji w perspektywie powinna widnieć możliwość zmniejszania dawki leku w razie potrzeby.
Podsumowując, cerebrolizyna jest unikalnym lekiem o ciekawych właściwościach. Nasila neurogenezę i chroni integralność obwodów neuronalnych, a przez to poprawia wyniki poznawcze i behawioralne. Efekty kuracji w przypadkach rekonwalescencji po udarze lub w chorobie Alzheimera są satysfakcjonujące, a skutki uboczne niegroźne i bardzo rzadkie, co składa się na atrakcyjny profil całości. Zarówno z profesjonalnej konsultacji neurologicznej, jak i z wlewu dożylnego z cerebrolizyną pod okiem wykwalifikowanego personelu skorzystać można w
